Vấn đề dây dẫn trong truyền tải tín hiệu audio - Nordost và các hãng lớn quá có lí
Nordost và các hãng lớn quá có lí
Các sếp nhìn mà xem.
Chất cách điện teflon chống được mọi yếu tố bất lợi từ môi trường, chống được nhiễu nội vi. Từng tao 1 cách điện hoàn toàn. Từng tao 1 xuyên suốt từ đầu đến cuối. Kết cấu dây chạy song song thẳng tuốt. Trong đó, chất liệu kim loại dẫn điện khỏi phải bàn..đa phần thì cấu tạo từ đồng khử oxy (OFC) và mạ bạc (Ag) tinh khiết bên ngoài.
Các loại dây cao cấp hoặc siêu cao cấp nó phục vụ cho các mục đích chuyên biệt nào đó, nó khai thác các tần số từ cực thấp hoặc đến cực cao. Còn cho Audio thì dễ hơn, chỉ cần ở cái quãng trung bình là đẹp (20hz-20khz). Nhưng để lục lọi trong hàng triệu chủng loại dây để kiếm được loại nào hết xẩy cho dàn audio cũng là cả một quá trình trãi nghiệm thú vị và gian nan!
Nếu nghe thấy êm tai (độ ồn ào không mong muốn giảm hẳn) thì xin chúc mừng chủ nhân, 80% sự phối ghép đã được hài hòa (harmonic). Vấn đề còn lại là sự trình diễn khung âm (stereo), quyết định ở đẳng cấp từng cái máy và chúng có ok với nhau hay không.
Các loại dây cao cấp đắt tiền của các hãng để phục vụ audio, người ta thường cách điện toàn bộ các tao dẫn không bằng cách này thì bằng cách khác, ví dụ như Audio technica thì tráng men hay verni gì đó. Dây Audio Note thì chớ dại cắt ra hàn lại... Nếu muốn, chỉ đem đến DũngAudio thi công lại mà thôi.
Tiết diện từng tao dây ảnh hưởng rất lớn đến sự phân khúc các tần số trầm bổng trong dàn máy
Dây mạ bạc hay đồng nằm trong chất cách điện tuyệt hảo thì rất khó phân biệt trầm bổng khác nhau như thế nào - ở các dàn audio chuyên sâu, điều này thể hiện như theo ý chủ nhân như mạ bạc thì tiếng cao có nét hơn, đồng thì lung linh hơn 1 chút... Tất nhiên, bên dưới lớp mạ bạc thì phải là đồng nguyên chất, nếu không phải vậy thì thiếu âm trầm gây sáng hoặc gắt tiếng.
Đó là đối với các dàn máy cao cấp, nhưng trên thị trường thì đa phần (50%) thực tế thì dân chơi phối ghép theo cảm tính, vì vậy mới nảy sinh ra nhiều vấn đề.
Dây dẫn phải xoắn lại như thế nào để giảm bớt độ ồn không mong muốn ở dàn máy cổ hoặc dàn thông thường. Có nhiều cách xoắn, bện, mạ bạc hay không mạ bạc mà mạ chất gì đó để cân bằng lại 1 xíu cho con âm.
Độ dài của dây cũng quyết định nhiều yếu tố - đa phần người ta tạo các độ dài tiêu chuẩn để dây triệt bớt các độ ồn phát sinh từ dàn máy chưa ưng ý để nghe được hợp lí hơn.
Dây đồng cổ xưa
Đối với các dàn máy đa phần cổ xưa, các linh kiện như tụ đã có phần xuống cấp, chỉ số thay đổi khủng khiếp thì độ ồn rất lớn, mặc dù âm thanh vẫn thấy hay và mộc ở dải trung (mid).
Thì vô hình chung, đến 1 ngày nào đó họ thường hài lòng với đa số các loại dây cũ xưa. Vì nó đúng là dây kim loại có chất lượng cao, có thể đồng pha hoặc mạ hợp chất kim loại nào đó (tinh khiết hơn mấy cọng dây dõm đồng pha... tào lao hiện nay ngoài chợ), chính cái lí do dây cũ xưa này và với các bề mặt kim loại đã bị oxyt hóa phần nào làm suy giảm tần số cao, dẫn đến sự cân bằng trong dàn máy - nghe êm tai, dễ chịu (cái này rơi vào phân khúc dân chơi U60 cực đoan dễ sợ).
Nghe kĩ hơn thì tính "đơn điệu" ở phần mid cao và treble, cả một khung âm thanh bó hẹp và "lù đù" thấy rõ. Những âm trầm bổng thoang thoảng hầu như biến mất do bề mặt dây lâu năm bị ít nhiều oxy hóa qua thời gian. Nhưng không hề chi, mấy ông này chủ yếu là quan tâm đến chất âm nhiều hơn là thưởng thức tổng thể. Và sau cùng, nhạc vàng phần cao chưa phải là yếu tố đáng quan tâm.
He he các sếp chú ý 1 điều là âm thanh nhạc vàng không hề là một thứ âm thanh dễ dãi đâu nhé. Hãy setup dàn máy của mỉnh thật hoàn hảo và chuyên nghiệp thì đến một ngày nào đó, thưởng thức các bản nhạc tiền chiến, tình ca, thời cuộc, các sắc màu của thời gian dược biểu hiện trên nền âm, thời gian xưa cũ, cảm thấy như đang quay trở lại thì em xin đảm bảo rằng... Chết chắc!
Đối với các dàn máy Hifi đời mới thì hầu như ngược lại. Những sợi dây dẫn đòi hỏi có những kĩ thuật công phu hơn, quá nhiều chủng loại, quá nhiều triết lí khác nhau, tự động từ 4Ω đến 16Ω - trở kháng đầu vào - trở kháng đầu ra tá lả, tùm lum, khách hàng tha hồ lựa chọn và... mò mẫm phối ghép dây tùm lum, tá lả để đến 1 ngày nào đó, tình cờ kiếm được một sản phẩm đúng ý rồi yêu quí nó, yêu quí cái hãng đó luôn.
Các dàn máy đã tìm kiếm và phối hợp với nhau tình cờ đạt được sự hoàn hảo trong cân bằng âm rồi thì mới thấy được giá trị của dây dẫn chất lượng cao, sản suất theo quy trình nghiêm túc và đúng kĩ thuật - tất nhiên điều này chỉ có ở các hãng lớn, các thương hiệu quen thuộc.
Các loại dây dẫn của các hãng quen thuộc rất tốt cho audio, nhưng nên nhớ giá cả quyết định cuộc chiến này
Chủng hàng cấp trung bình và thấp chưa chắc nó hát xứng đáng với giá cả của nó. Ví dụ một sợi dây nguồn đỉnh cao khoảng 300 Trump, sơ bộ thì tiền thương hiệu và lãi chắc mẫm ở 50%. Vậy còn khoảng 150$, 2 cái jack cắm đúc đẹp đẽ và hoành tráng ở 2 đầu tính sơ sơ khoảng 60$, bao bì, quảng cáo hết 10$... Còn khoảng 60-70$ cho cái sợi dây bên trong. Hi end chưa? He he còn lâu! Ba sợi dây đồng chất lượng tốt là hên lắm rồi. Cắm cho máy chạy tốt thì ok rồi, đừng nghĩ tới việc nó làm cho hệ thống có một cuộc cách mạng lớn, dây dưới 300$ thì...
Các loại dây dẫn công nghiệp cũng là của các hãng quen thuộc trứ danh, nhưng chỉ số ít trong đó vận dụng tốt cho trình diễn audio. Còn lại thì độ cân bằng âm nó thiên vào một khúc Hz ưu tiên theo ý đồ sản xuất.
Ở các chủng loại dây dẫn chất lượng thấp thì trong qui trình sản xuất, người ta không chú trọng đến cảm kháng và dung kháng phát sinh trong dây, chủ yếu thông mạch và hình thức đẹp là ok. Chất cách điện thường là loại nhựa tái sinh, hầu hết bị thông khí rất dễ làm cho bề mặt ruột dây (chất dẫn điện) bị oxy hóa làm mất sự tách bạch dần dần. Còn chất dẫn điện là ruột dây thì xoắn chấp nối từng đoạn, từng đoạn giống dây thừng cột ghe. Làm sao mà nghe êm tai được? Các loại dây nào tiếng mid ồn ào lắm. bass thì cà cạch cà cạch, khó có thể mềm mại sâu lắng được.
Còn kim loại cấu thành thì là loại gì? Thau pha kẽm chăng - he he biết chết liền - chỉ biết rằng dẫn điện, nhất là dẫn tín hiệu bị mai một nhiều là cái chắc. Vấn đề không phải là lớn vì tiền nào của đó, vấn đề là ở tiền lớn... của tầm thường mới chết.
Trở lại vấn đề dây dẫn trong truyền tải tín hiệu audio
Việc gây đau đầu cho dân chơi (kể cả cho... em luôn) thì các kết cấu hình thành quyết định rất lớn khả năng trình diễn của dàn máy. Dây dẫn, đặc biệt là loại có giáp kim loại chống nhiễu trong audio lúc này vô hình là con tụ có nhiều chỉ số khác nhau và cho các hiệu ứng khác nhau. Chủ yếu là gia giảm tiếng ồn không mong muốn trong tổng thể không gian âm nhạc, chứ không phải là cái equalizer tăng giảm các tần số và chỉ có tăng chứ không có chuyện giảm độ ồn.
Một sợi dây loa tốt có thể làm sợi dây điện tuyệt vời. Ngược lại, 1 dây điện tốt chưa chắc làm được sợi dây loa tuyệt vời vì các sếp có bảo đảm là ruột dây thông suốt, ít chắp nối từ đầu đến cuối không.
Một sợi dây tốt có hội đủ các điều kiện sau:
- Chất cách điện.
- Chất dẫn điện.
- Cách phân bổ và sắp sếp từng thớ tao dẫn.
- Độ dài tiêu chuẩn. Một sợi dây có độ dài ngắn nhất là sợi dây TỐT nhất... nhưng nên chú ý rằng chưa chắc HAY hơn đối với sợi dây có chiều dài tiêu chuẩn.
Một sợi dây "dữ" phải thêm nhiều yếu tố:
- Tiết diện chất dẫn điện, tiết diện tao dẫn điện.
- Chất cách điện là chất chi?
- Bề mặt chất dẫn điện là kéo nóng hay kéo nguội, có gây ra nhiều vết nứt bề mặt gây ảnh hưởng xấu đến tần số cao?
- Nếu kéo nóng thì làm nguôi tự nhiên hay có quy trình đặc biệt? Trong lõi nguội và đóng rắn trước, sau đó nguội dần ra đến bề mặt dây để các tinh thể đồng chắc khít, không bị xốp do sự co giãn trong gia nhiệt vật chất.
- Lớp mạ như thế nào? Độ dày và tinh khiết?
- Cách thiết kế dây theo các nguyên tắc chống xung nhiễu ngoài ý muốn? Cái này quan trọng bậc nhất đối với các hãng nghiêm túc.
- Các phụ kiện đi kèm theo phải đạt chất lượng thật sự là xuất sắc.
- Sự kết nối các thành phần thường thì là mang tính chất thủ công, thì người thợ buộc phải chế tác, thi công một các chuyên nghiệp và xuất sắc nhất.
Một sợi dây HAY thì yếu tố nào quyết định?
Đó là sự kết hợp tất cả yếu tố trên và với trình độ, kinh nghiệm của dân chơi mà biết đan kết từng thế mạnh của các loại kết cấu dây,để phối ghép cho dàn máy hiện hữu.
Các sếp chú ý, khi cắm rút cần thật cẩn thận và thẳng tay. Mọi sự rung lắc mạnh, bẻ dây do vô ý sẽ làm nứt gãy các tao kim loại bên trong. Tăng dần theo tháng ngày và nếu như vậy, chất lượng dây bị xuống cấp thảm hại.
Tiếng ồn lúc này nó chẳng khác chi dàn máy bình dân!
Cách sắp xếp các chất dẫn điện, chất cách điện và đầu cắm trong dây sẽ tạo nên cấu hình dây dẫn
Đối với một số công ty, cấu hình dây dẫn là yếu tố quan trọng nhất trong việc thiết kế dây, hơn cả chất liệu của chất dẫn điện và kiểu dáng dây.
Một ví dụ chứng tỏ cấu hình có những ảnh hưởng đến sự trình diễn của dây đó là thay vì chạy hai dây dẫn điện song song với nhau thì ta xoắn chúng lại với nhau một cách đơn giản. Việc xoắn lại sẽ giúp giảm đáng kể điện dung và trở kháng trong dây. Cấu hình mà trong đó hai dây dẫn mắc song song với tương tự như sơ đồ của một tụ điện có hai dây chạy song song với nhau.
Hầu hết các nhà thiết kế dây đều đồng ý rằng sư tương tác giữa các sợi dẫn hay còn gọi là hiệu ứng mặt ngoài(skin effect) là nguyên nhân chính làm giảm đi chất lượng âm thanh của dây. Một dây dẫn có hiệu ứng mặt ngoài cao thì tín hiệu tần số cao sẽ di chuyển nhiều ở phía bề mặt của dây và ít đi dần ở phần giữa của dây. Hiện tượng này xảy ra trong cả chất dẫn điện sử dụng dây cứng hoặc nhiều dây nhỏ tạo thành. Hiệu ứng mặt ngoài làm thay đổi đặc tính của dây ở những độ sâu khác nhau và điều này làm ảnh hưởng đến các tần số khác nhau của tín hiệu âm thanh. Âm thanh tạo ra bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng mặt ngoài sẽ mất đi độ chi tiết, độ thoáng ở quãng tám cao nhất và độ sâu của màn âm thanh.
Kĩ thuật xử lý “hiệu ứng mặt ngoài” là sử dụng kết cấu litz, loại kết cấu mà trong đó mỗi tao dây nhỏ trong nhóm dây được phủ lên một lớp chất cách điện để ngăn chúng khỏi sự tiếp xúc điện với các tao dây khác xung quanh. Mỗi tao dây nhỏ trong kết cấu litz này gần như tương đồng nhau về mặt điện tính. Các tao dây này sẽ làm cho những vấn đề do hiệu ứng mặt ngoài gây cho âm thanh ra không bị nghe thấy bởi tai. Bởi vì các tao dây rất mảnh nên chúng sẽ được bó lại với nhau theo một trật tự khá tự do để tạo thành một lõi dây đủ lớn để có được điện trở thấp.
Những dây có kết cấu chất dẫn điện gồm nhiều tao dây nhỏ nếu không sử dụng kết cấu litz có thể gặp phải hiện tượng tín hiệu “nhảy” từ sợi này sang sợi khác khi dây được xoắn lại. Khi dây xoắn lại một tao dây sẽ nằm phía ngoài một điểm trên dây và sau đó sẽ nằm phía trong điểm đó nhưng ở một vị trí thấp hơn. Do “hiệu ứng mặt ngoài”, tín hiệu có xu hướng chạy ở các điểm phía ngoài của tao dây và khiến cho chúng nhảy qua những tao dây khác. Rất giống với cấu trúc dạng thớ trong dây đồng bề mặt của mỗi tao dây cũng họat động như một mạch nhỏ với điện dung và hiêu ứng của một diode.
Những tao dây riêng biệt trong một nhóm dây cũng có thể sinh ra từ trường và các từ trường này tương tác với nhau. Bất cứ khi nào dòng điện chạy vào dây thì từ trường sẽ được tạo ra xung quanh dây. Nếu là dòng điện xoay chiều (tín hiệu trong dây loa là dòng điện xoay chiều) thì từ trường của các tao dây tạo ra sẽ dao động tương tự nhau.
Từ trường này có thể gây ảnh hưởng đến tín hiệu trên các nhóm dây liền kề và do vậy làm giảm chất lượng âm thanh của dây. Một số cấu hình dây có thể làm giảm đi sự tương tác từ trường này bằng cách sắp xếp các tao dây bao xung quanh một chất cách điện được đặt ở giữa giúp cách chúng ra với nhau.
Bình luận